Co to są pierścienie Segera i jak je stosować?

Łożyska, tuleje, tarcze, koła zębate itp. elementy konstrukcyjne są często osadzane na wałkach. Mogą one podczas pracy ulegać przesunięciu osiowemu a to z kolei, jeśli będzie wielokrotnie powtarzane, doprowadzi do przedwczesnego zużycia współpracujących powierzchni. Jak zabezpieczyć części przed zniszczeniem a jednocześnie umożliwić ich niezakłócone działanie?

Rozwiązanie tego problemu istnieje i nosi nazwę pierścienia Segera. Nazwa pochodzi od firmy Seeger-Orbis. Pierścień został opatentowany w roku 1927 przez Hugona Heiermanna. Element ten zwany jest również pierścieniem osadczym.

Istnieją dwa rodzaje pierścieni Segera: zewnętrzne – do wałków i wewnętrzne – do otworów. Pierścienie wykonane są z sprężystego metalu. Miejscem ich zamontowania jest wyżłobienie w wałku lub otworze. Do montażu pierścieni Segera należy używać szczypiec, które przypominają wyglądem kombinerki. Różnią się od nich zaokrąglonymi szczękami. Stosowanie szczypiec chroni przed uszkodzeniem pierścienia, kanaliku w którym jest on umieszczony oraz obrażeniami osoby wykonującej montaż.

Szczypce do pierścieni zewnętrznych i wewnętrznych różnią się kształtem. Dlatego trzeba w warsztacie mieć oba rodzaje szczypiec. Montaż zewnętrznego pierścienia Segera wymaga rozszerzenia go na tyle, aby można było element przesuwać wzdłuż wałka i wsunąć do kanaliku. Po zwolnieniu nacisku na rękojeść szczypiec, pierścień zmniejszy swą średnicę i pewnie będzie osadzony w wyżłobieniu. Demontaż polega na rozszerzeniu pierścienia na tyle, aby można go było wysunąć z kanaliku i przesuwając wzdłuż wałka, zdjąć z niego. Montaż i demontaż wewnętrznego pierścienia Segera przebiega analogicznie.

Praktycy wiedzą, że podczas pracy z pierścieniem Segera należy zwracać uwagę na dwie sprawy. Po pierwsze element jest wyprodukowany z materiału sprężystego. Słabe uchwycenie go lub wykonanie zbyt gwałtownego ruchu spowoduje, że pierścień wystrzeli w powietrze (zalecane jest zabezpieczenie oczu okularami ochronnymi). Po wtóre, użycie zbyt dużej siły może wywołać nadmierne odkształcenie i pęknięcie elementu.

Pierścienie osadcze mogą być montowany na wałkach o średnicach od 5 do 1000 mm i w otworach o średnicach od 8 do 1000 mm. Najczęściej są spotykane pierścienie mniejsze, które nie przekraczają 300 mm.