Higiena rąk jest niezmiernie ważna. Wykonujemy nimi większość czynności: przygotowujemy posiłki, witamy z innymi ludźmi, dotykamy najróżniejszych przedmiotów. Ale co zrobić, gdy nie mamy dostępu do bieżącej wody, a nasze dłonie potrzebują odświeżenia? Z pomocą przychodzą środki dezynfekujące, takie jak pianki, chusteczki czy żele antybakteryjne. Jak działają i w jaki sposób ich używać? Podpowiadamy!
Żel antybakteryjny – co to takiego?
Środki odkażające – lub inaczej płyny bądź żele antybakteryjne do rąk – to kosmetyki dezynfekujące, mające za zadanie niszczenie chorobotwórczych drobnoustrojów. Zawierają zazwyczaj 70-85% alkoholu jednego rodzaju (etanolu, izopropanolu lub propanolu) bądź ich mieszaniny, a także inne aktywne składniki, substancje pomocnicze i humektanty (składniki nawilżające).
Dezynfekcja niszczy formy wegetatywne mikroorganizmów (jednak nie zawsze usuwa formy przetrwalnikowe). Im wyższe stężenie środka dezynfekującego (z wyjątkami) i im dłuższy czas działania tego produktu, tym większa część drobnoustrojów zostaje zniszczona.
Preparaty do dezynfekcji rąk – rodzaje
Na rynku istnieje kilka rodzajów tych preparatów – każdy znajdzie coś odpowiedniego dla siebie. Środki antybakteryjne i dezynfekujące występują w postaci:
- płynów
- żeli
- pianek
- chusteczek nawilżanych
Kiedy stosować środki antybakteryjne?
Produkty te stanowią wygodną alternatywę, gdy mycie rąk zwykłym mydłem i wodą jest niedostępne. Środki dezynfekujące sprawdzają się szczególnie podczas:
- podróży – pociągiem, tramwajem, autobusem czy samolotem. Z tych środków transportu korzystają w jednym czasie setki pasażerów, dlatego jesteśmy nieustannie narażeni na kontakt z mnóstwem bakterii i drobnoustrojów;
- wakacji, wycieczek – zwiedzanie również wystawia nas na interakcję z patogenami – dotykane przez nas obiekty mają na sobie miliony bakterii. Znajdują się one wszędzie: na klamkach, poręczach czy stołach. To, że ich nie widać, nie znaczy, że ich nie ma;
- okresu wzmożonej zachorowalności na choroby wirusowe – możemy zarazić się grypą lub przeziębieniem poprzez zbliżenie dłoni (na których znajdują się drobnoustroje) do naszych ust, oczu czy nosa. W tym okresie warto częściej myć ręce, a dodatkowo stosować żele antybakteryjne, by zdezynfekować dłonie
- zakupów – na wózkach sklepowych i innych przedmiotach w sklepach również osadzają się drobnoustroje.
Warto zawsze mieć przy sobie środek dezynfekujący i korzystać z niego, kiedy zajdzie taka potrzeba.
Żele antybakteryjne – jak działają?
Głównym składnikiem środków dezynfekujących do dłoni jest alkohol – etylowy, benzylowy bądź izopropylowy, dlatego te preparaty wykazują działanie bakteriobójcze na bakterie Gram-dodatnie i Gram-ujemne (m.in. Escherichia coli, gronkowce, paciorkowce, prątki gruźlicy), grzybobójcze, a także pełne lub częściowe działanie wirusobójcze (np. na wirusy grypy czy rotawirusy).
Zalety stosowania środków dezynfekujących na bazie alkoholu:
- usuwają większość czynników zakaźnych (bakterie, wirusy grzyby)
- działają szybko (nawet w 20-30 sekund)
- są dobrze tolerowane przez skórę
- możemy z nich korzystać, kiedy nie mamy dostępu do bieżącej wody
Schemat dezynfekcji rąk środkiem antybakteryjnym
- Umyj i osusz dłonie (w przypadku braku dostępu do wody ten krok można pominąć).
- Wyciśnij z opakowania taką ilość preparatu, by wystarczyła na pokrycie powierzchni skóry obu dłoni.
- Wcieraj preparat we wszystkie części obu dłoni: wnętrze, wierzch dłoni, przestrzenie między palcami i opuszki, kciuki oraz nadgarstki.
- Pozostaw do wyschnięcia.
Musimy jednak pamiętać, że środki dezynfekujące nie zastąpią umycia rąk pod bieżącą wodą, dlatego powinny być stosowane w sytuacjach awaryjnych (gdy nie mamy możliwości, by skorzystać z umywalki) lub jako dodatek po umyciu dłoni. Te preparaty nie usuwają brudu mechanicznie, tak jak robi to woda z mydłem.
Najlepszym rozwiązaniem jest połączenie tych dwóch czynności: mycia i dezynfekowania środkiem antybakteryjnym. Dlaczego?
- mycie rąk wodą z mydłem przez co najmniej 30 sekund – prowadzi do mechanicznego usunięcia zanieczyszczeń i widocznego brudu. Zmniejsza także liczbę bakterii znajdujących się na dłoniach, ale nie likwiduje jej całkowicie;
- dezynfekowanie żelem antybakteryjnym nie usuwa widocznego brudu z rąk. Zabija natomiast około 99,9% wirusów i bakterii (jak podają producenci).
Tak więc, by ręce były należycie czyste i zdezynfekowane, powinniśmy umyć je wodą z mydłem, a następnie zastosować preparat odkażający na bazie alkoholu.
Żele antybakteryjne – podsumowanie
Preparaty do dezynfekcji rąk są niezastąpione w podróży, na zakupach, na plaży i wszędzie tam, gdzie dostęp do umywalki jest ograniczony. Są łatwe w użyciu, poręczne i co najważniejsze – zapewniają nam szybkie odświeżenie dłoni. Musimy jednak pamiętać, że środki antybakteryjne zawierają w swoim składzie alkohol, który może wysuszać dłonie. Wybierajmy więc te preparaty, które są wzbogacone o składniki nawilżające, takie jak gliceryna czy aloes. Ich formuły są nie tylko wysoce skuteczne, ale także intensywnie pielęgnujące.
